Fact checking

Unilever opende afgelopen vrijdag haar Global Foods Innovation Centre op de campus van de Wageningen University & Research. In een radiorapportage werd de noodzaak van het centrum nog eens benadrukt: “Als we op dezelfde manier blijven consumeren zoals we nu doen, dan hebben we in 2050 drie planeten nodig om alle bewoners op aarde te kunnen voeden”. Terwijl onze koning het centrum opende, waren studenten onder het motto: “Our knowledge your business” aan het demonstreren bij het gloednieuwe gebouw. Want de objectiviteit van hun onderwijs en onderzoek is immers in het geding. Is de Unileveruniversiteit na de I-Pad- en Google-school de volgende stap in het vercommercialiseren van ons onderwijs? No way!

Informatievaardigheden

Eerder deze maand kwam de landbouwuniversiteit Wageningen op een andere manier bij mij onder de aandacht. Ik verzorgde op dat moment een training informatievaardigheden op een reformatorische scholengemeenschap aan 6 vrome dames. Die training bestond uit verschillende onderdelen, waaronder een workshop over basiszoektechnieken, een workshop over zoekstrategieën en een workshop over het beoordelen van informatiebronnen en fact checking. Een binnen het hoger onderwijs veel gebruikte methode om de betrouwbaarheid van een informatiebron te bepalen is de CRAAP-test. Deze test gaat uit van 5 aspecten:

Currency – Actualiteit
Relevance – Relevantie
Authority – Autoriteit
Accuracy – Nauwkeurigheid
Purpose – Doel

Aan de hand van een casus zette ik de dames aan het werk om naar betrouwbare informatie te zoeken. Eén van de casussen ging over aspecten rond voedselveiligheid en het gebruik van bepaalde voedingssupplementen en E-nummers. Al gauw belandde één van de dames op een site met nogal gekleurde informatie over het onderwerp. Ik opperde dat de landbouwuniversiteit Wageningen vast beschikt over betrouwbare informatie over voeding en E-nummers. Eén van de dames vertelde mij dat vanuit hun kerkelijke visie deze bron toch niet als betrouwbaar werd gezien. Vervolgens kwamen zij zelf met een aantal bronnen op de proppen waarvan ik het bestaan niet afwist zoals Christipedia (een Christelijke variant op Wikipedia) en Digibron (kenniscentrum van de Gereformeerde Gezindte).

Fact checking

Ik was even van mijn apropos. Wat moest ik hiermee aan als trainer? Wat is überhaupt een feit? Wat is waarheid in dit ‘post-truth’ tijdperk van nepnieuws, complottheorieën en klimaatontkenning? En wat of wie is nu eigenlijk een autoriteit? Voor mij als trainer en docent zijn de CRAAP-kenmerken vooral gekoppeld aan academische normen en waarden en aan wetenschappelijk onderzoek. Voor deze dames lag dat verhaal toch duidelijk anders. “Fact checking op de bible belt”. Of zoals Christipedia het zegt: “Op Christipedia zijn heilsfeiten geen meningen, maar … feiten”…

Dit was niet alleen voor de vrome dames een leerzame dag, maar ook voor mij… (HB)